Rodzaje czujników w systemach przeciwpożarowych

Niezastąpionym elementem każdego systemu przeciwpożarowego zarówno w budynku mieszkalnym, jak i użyteczności publicznej jest czujnik. Pozwala on na natychmiastową reakcję na zagrożenie – błyskawicznie wykrywa oraz sygnalizuje niebezpieczeństwo, dzięki czemu osoby przebywające w budynku mogą podjąć działania ewakuacyjne bądź też ratunkowe. Na rynku dostępny jest ogromny wybór czujników, które z powodzeniem sprawdzą się w każdym budynku. Najogólniej możemy je podzielić na cztery rodzaje: czujniki dymu, czujniki temperatury, czujniki płomienia oraz czujniki gazu. W sprzedaży znajdują się również zaawansowane technologicznie modele łączące w sobie funkcje kilku rodzajów czujników. Wybór odpowiednich urządzeń dopasowanych do indywidualnego zapotrzebowania oraz uwarunkowań budynku jest niezmiernie ważny, ale też i trudny. Dlatego przed dokonaniem zakupu warto zasięgnąć porady specjalisty, który dobierze rozwiązanie zapewniające skuteczny system alarmowania w danym obiekcie.

Czujniki Dymu

Każdemu pożarowi towarzyszy mniejszy bądź większy dym. We wczesnej fazie pożaru możemy go nawet nie zauważyć. Dlatego tak ważne jest zamontowanie czujników, które odpowiednio wcześnie wykryją zagrożenie i poinformują nas o nim poprzez między innymi sygnały dźwiękowe.

Jeśli czujniki mają być przeznaczone do montażu w pomieszczeniach, gdzie przebywają palacze, należy zwrócić szczególną uwagę na wybór rodzaju czujnika dymu. Niektóre warianty są bowiem na tyle wrażliwe, że mogą uruchomić alarm po wykryciu dymu papierosowego, a nawet pary wodnej z e-papierosów. W takich przypadkach należy zrezygnować całkiem z palenia papierosów w pomieszczeniu bądź też zamontować w tych miejscach czujki dymu o mniejszej wrażliwości na dym.

Czujniki temperatury

Niektóre substancje oraz instalacje mogą palić się bez powstawania dymu. W takich sytuacjach czujniki dymu mogą nie zapewnić nam bezpieczeństwa. Dlatego w pomieszczeniach, gdzie znajdują się tego typu instalacje, zaleca się montaż czujników cieplnych. Zasygnalizują nam one nadmierny wzrost temperatury spowodowany między innymi przegrzewaniem się instalacji elektrycznej. Tego typu czujniki sprawdzą się także w pomieszczeniach, gdzie nie jest możliwe zamontowanie kontrolerów dymu (na przykład ze względu na przebywanie w nich osób palących papierosy). Należy jednak pamiętać, by nie montować ich blisko drzwi zewnętrznych (gdzie mogą wystąpić wahania temperatur), ponieważ mogłoby to powodować uruchomienie fałszywych alarmów.

Czujniki temperatury dzielą się na:

• nadmiarowe – alarmują nas, gdy temperatura wewnątrz pomieszczenia przekroczy ustawiony próg (zazwyczaj obejmuje on zakres 55-70°C),
• różnicowe – są wrażliwe na gwałtowny wzrost temperatury (alarmują nas, gdy przyrost przekracza ustawioną wartość).

Czujniki płomienia

Istotną rolę w systemach przeciwpożarowych pełnią również czujniki płomienia. Pozwalają one na wykrycie płomieni – także tych, które pojawiają się w początkowej fazie pożaru. Płomień emituje charakterystyczne promieniowanie (w dużej mierze ultrafioletowe), które powoduje uruchomienie alarmu w detektorze. Czujki te są odporne na sztuczne światło – dlatego nie muszą się Państwo obawiać, że nadmierna ekspozycja na światło pozbawione promieni UV mogłoby wywołać fałszywy alarm.

Należy pamiętać, że czujniki płomienia są wrażliwe na promieniowanie ultrafioletowe. Dlatego nie należy ich montować w miejscu, gdzie mogłyby być narażone na ten rodzaj promieniowania – mogłoby to wpłynąć na fałszywe uruchomienie alarmu (na przykład w warsztatach czy zakładach, gdzie podczas spawania łukowego czy różnego rodzaju procesów technologicznych wytwarzane jest promieniowanie ultrafioletowe).

Czujniki gazu

Zarówno podczas pożaru, jak i w przypadku nieszczelnych instalacji mogą pojawić się niewyczuwalne dla człowieka gazy stanowiące zagrożenie nie tylko dla zdrowia, ale i dla życia. Ich wdychanie może mieć tragiczne, nieodwracalne konsekwencje. Gazy te mogą zwiększać również ryzyko wybuchu. Dlatego zarówno w obiektach użyteczności publicznej, jak i w prywatnych domach czy mieszkaniach zaleca się montaż czujników gazów – szczególnie tlenku i dwutlenku węgla.

Przy wyborze rodzaju czujnika należy uwzględnić kilka czynników. Należy pamiętać, że tylko odpowiednio dobrana do indywidualnego zapotrzebowania i warunków danego pomieszczenia oraz fachowo zamontowana czujka spełni swoją funkcję i zapewni niezawodne, bezpieczne działanie – sygnalizowanie zagrożenia we wczesnej fazie pożaru. Dlatego, wybierając czujniki, bierzemy pod uwagę takie parametry jak wilgotność powietrza w danym obiekcie, ciśnienie, temperatura, ruch powietrza, promieniowanie optyczne, zanieczyszczenia powietrza (kurz, aerozole, pył, dym, itp.) i nie tylko. Wszystkie te czynniki mogą mieć bowiem wpływ na funkcjonowanie czujników, a tym samym na cały system sygnalizacji pożaru.